Empatia to zdolność współodczuwania i rozumienia emocji innych ludzi. Jako taka, jest nieoceniona zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Jest to jedna z integralnych cech osobowości składających się na inteligencję emocjonalną, definiowana w dwóch różnych ujęciach. W zależności od swojego natężenia, na różne sposoby wpływa na styl społecznego funkcjonowania i zarządzania ludźmi.

Znaczenie empatii w rolach liderskich i menedżerskich

 Pojęcie empatii możemy rozpatrywać na dwóch płaszczyznach: emocjonalnej i poznawczej. Płaszczyzna emocjonalna polega na współodczuwaniu emocji innych osób. Może prowadzić do przejmowania ich emocji, w efekcie czego obdarzona empatią osoba będzie dzielić z innymi osobami ich emocje, w pełni ich doświadczając.

Poznawczy wymiar empatii polega natomiast na zrozumieniu myśli i emocji własnych, a także innych osób. Nie polega na przejmowaniu stanów emocjonalnych otoczenia, a raczej na kognitywnym ich opisywaniu i adekwatnym reagowaniu.

Oba rodzaje empatii mają przełożenie na biznes, jednak to jej aspekt poznawczy wydaje się ważniejszy w rolach liderskich, ponieważ zwiększa efektywność w budowaniu i utrzymywaniu relacji. Pozwala na podejmowanie decyzji z perspektywy intelektualnej i racjonalnej, co chroni przed nadmiernym obciążeniem emocjonalnym.

Kiedy menedżerowie okazują empatię w miejscu pracy, stają się również bardziej skuteczni oraz wzmacniają zaufanie i poprawiają współpracę w swoich zespołach. Empatyczne przywództwo jest nieocenioną wartością dla organizacji, podnosząc efektywność i pozytywnie wpływając na kulturę organizacyjną.

CO WAŻNE: Empatia różni się od współczucia i litości, szczególnie w odniesieniu do obszaru biznesowego. W kontekście zawodowym jest wyrazem altruistycznej potrzeby zrozumienia drugiego człowieka i jego położenia, wczucia się w jego sytuację, stawiając go cały czas w pozycji dorosłego, partnera, na równym poziomie.

Kwestionariusz inteligencji emocjonalnej Thomas TEIQue

Intensywność empatii oraz innych aspektów inteligencji emocjonalnej można zdiagnozować m.in. za pomocą badania narzędziem Thomas TEIQue – kwestionariuszem inteligencji emocjonalnej Thomas. Warto skorzystać z tego rozwiązania, aby lepiej zarządzać emocjami w zespole, rekrutować odpowiednich kandydatów, usprawniać komunikację i dopasować strategie zarządzania do potrzeb organizacji. Dowiedz się więcej o Thomas TEIQue – kliknij tutaj.

Rys historyczny

Pojęcie empatii pojawiło się w XIX wieku, definiując ją jako zdolność do identyfikacji z obiektami wywołującymi estetyczne doznania. Theodor Lipps, niemiecki psycholog i filozof określił to zjawisko jako Einfühlung, natomiast Edward Titchener przetłumaczył termin na angielski jako „empathy”. Jak czytaliśmy wcześniej, pojęcie to jest oczywiście nadal obecne w psychologii, choć jego znaczenie ewoluowało pod wpływem rozwoju psychologii społecznej, teorii ewolucji, medycyny oraz odkryć w neurobiologii i neurofizjologii.

Neurony lustrzane i ich rola w empatii

Współczesne badania podkreślają kluczową rolę dla empatii jaką mają neurony lustrzane. Odkryte przez Giacomo Rizzolattiego, Leonardo Fogassiego i Vittorio Gallese w latach 80. i 90. XX wieku, neurony te odpowiadają za automatyczne naśladowanie zachowań innych osób, wraz z towarzyszącymi im emocjami. Badania zespołu Paoli Baroni z uniwersytetu w Mediolanie potwierdziły, że neurony lustrzane kodują zarówno ruchy, jak i emocje. Przykładem ich roli może być brak reakcji lękowej w przypadku uszkodzenia ciała migdałowatego. Dysfunkcja tej struktury powoduje, że człowiek nie reaguje lękiem na sytuacje zagrażające i jednocześnie nie rozpoznaje tej emocji u innych osób. Zatem, prawidłowe funkcjonowanie neuronów lustrzanych pozwala reagować na strach, ból, czy radość wyrażane przez inną osobę, tak jakby emocje te wynikały z własnych doświadczeń.

Wpływ stresu i emocji na empatię

Stres, strach i napięcie mogą osłabiać zdolność neuronów lustrzanych do generowania odpowiednich sygnałów, co wpływa na zdolność do empatii. Jej rozwój jest również związany z emocjami doświadczanymi w kontaktach z innymi na różnych etapach życia. Brak pozytywnych doświadczeń emocjonalnych w dzieciństwie lub traumatyczne przeżycia mogą utrudniać zdolność do empatii.

Z czasem najprostszą postać empatii, czyli współodczuwanie emocji, zaczęto rozpatrywać bardziej holistycznie. Taki też wymiar ma diagnoza empatii jako jednego z elementów większej układanki, jaką jest inteligencja emocjonalna człowieka. W rolach zawodowych, gdzie sukces zależy od jakości relacji, umiejętności zarządzania emocjami własnymi i innych ludzi, ma ona znaczenie fundamentalne.

Inteligencja emocjonalna – test

Chcesz lepiej zrozumieć zagadnienia związane z inteligencją emocjonalną, zwiększyć wiedzę o sobie lub podnieść samoświadomość swoją i swoich współpracowników, lub zdobyć uprawnienia do samodzielnego korzystania z narzędzia do celów rozwojowych i rekrutacyjnych, skontaktuj się z nami – wspólnie dobierzemy rozwiązanie najlepiej dopasowane do Twoich potrzeb.